جوشکاری یک فرآیند ساخت است که از گرمای شدید برای ذوب فلز و سایر مواد در یک اتصال استفاده می کند. در یک جوش، یک فلز پایه یا اصلی ذوب می شود و با یک ماده پرکننده در جایی که به عنوان حوضچه جوش شناخته می شود، ترکیب می شود. سپس این حوضچه خنک می شود و به قطعه دوم متصل می شود تا اتصالی ایجاد شود که به خودی خود قوی تر و محکم تر از ماده اصلی است.

اتصالات جوش داده شده در یک اسکلت یا سازه (نظیر پل ، مخازن تحت فشار و …) باید قابلیت تحمل تنش هایی که به صورت استاتیکی یا دینامیکی به آن ها اعمال می شود را داشته باشند. این موضوع ارتباط تنگاتنگی با کیفیت اتصال دارد. پایه واساس تمام برنامه های کنترل کیفیت سازه‌ها و اجزای ساخته شده فلزی با روش‌های جوشکاری ، بازرسی جوش می باشد. برای حصول اطمینان از کیفیت جوش و مطابقت آن با خواسته استانداردها، باید کلیه عوامل جوشکاری مورد بازرسی قرار گیرند.. این اطمینان زمانی حاصل می شود که بازرسی توسط یک بازرس آموزش دیده و دارای صلاحیت در ۳ مرحله بازرسی قبل از جوشکاری (Before the Weld)، بازرسی در حین جوشکاری (During the Weld) و بازرسی بعد جوشکاری  (After the Teld)  انجام شود .

1. ۱- بازرسی قبل از جوش

در ابتدای بازرسی جوش باید از کیفیت مورد نظر کار و میزان حساسیت سازه اطلاع حاصل کرد. به طور قطع یک بازرس در شروع جوشکاری یک سازه فلزی، بایستی موقعیت سازه را مورد بررسی قرار دهد.  مهم‌ترین نکاتی که قبل از جوشکاری باید به طور دقیق مورد نظر قرار گیرند عبارتند از:

* مطالعه مدارک پروژه شامل نقشه ها و مشخصات فنی پروژه

* کنترل محل پروژه

* تعیین نقاط توقف پروژه

* کنترل و تعیین دستورالعمل های جوشکاری ( WPS )

* کنترل و تائید صلاحیت جوشکاران

* کنترل و بررسی برنامه تست و بازرسی

* تعیین برنامه گزارش نویسی و چگونگی ثبت گزارشات

* تعیین چگونگی علامت گذاری موارد معیوب

* کنترل شرایط تجهیزات جوشکاری و برشکاری

* کنترل کیفیت و شرایط مواد اولیه و مصرفی پروژه

* کنترل لبه سازی و آماده سازی اتصالات

* کنترل مونتاژ اتصالات و ضخامت ورق

* کنترل دقت و کالیبراسیون تجهیزات

* کنترل تمیزکاری سطوح اتصالات

* کنترل دمای پیشگرم (در صورت نیاز )

۲- بازرسی حین جوشکاری

طبیعتا یک بازرس جوش باید به فرایند های مختلف جوشکاری صنعتی واقف باشد. چرا که اطلاع از جزئیات این فرایندها کمک شایانی در بازرسی جوش است تا از هرگونه اتفاقی که سبب کاهش کیفیت اتصال شود جلوگیری شود. مهم‌ترین نکاتی که قبل از جوشکاری باید به طور دقیق مورد نظر قرار گیرند عبارتند از:

• * کنترل متغیرهای جوشکاری و تطابق آن با  WPS

* کنترل کیفیت هر یک از پاس‌های جوشکاری مخصوصاً پاس ریشه

* کنترل تمیز کاری بین پاسی

* کنترل دمای بین پاسی (در صورت نیاز)

* کنترل رعایت توالی و ترتیب هر یک از پاسهای جوشکاری

* کنترل کیفیت سطوح گوجینگ شده

* نظارت بر فرآیندهای NDT مورد نیاز در بین پاسهای جوشکاری (در صورت لزوم )

۳- بازرسی بعد از جوش

بازرسی پس از جوش پس از سرد شدن جوش و ذوب کامل جوش صورت می گیرد. آزمایشات و بازرسی های اتصالات جوش داده شده را می‌توان به دو گروه مخرب و غیر مخرب تقسیم کرد. در آزمون‌های مخرب کنترل کیفیت اتصال با تخریب قطعه همراه است اما در آزمون‌های غیر مخرب آسیبی به قطعه نمی‌رسد. مهم‌ترین نکاتی که بعد از جوشکاری باید به طور دقیق مورد نظر قرار گیرند عبارتند از:

* کنترل شکل ظاهری جوش تکمیل شده

* کنترل سایز جوش

* کنترل طول جوش

* کنترل دقت ابعادی قطعه جوشکاری شده بر اساس نقشه‌ها

• * بررسی و تحلیل روش بازرسی مخرب یا غیر مخرب

* نظارت بر فرآیندهای NDT

* نظارت بر اجرای عملیات حرارتی پس از جوشکاری

* تهیه گزارشات و مستندات بازرسی

زمانیکه کلیه مراحل بازرسی به پایان رسید، باید تمام گزارشات تهیه شده جمع‌آوری و دسته‌بندی گردد. این گزارشات باید حاوی اطلاعات کافی از جمله نام و شماره قطعه بازرسی شده، تاریخ بازرسی، نام بازرس، استاندارد محدوده پذیرش و نتایج بازرسی باشند.

در صورت انجام صحیح عملیات بازرسی در مراحل قبل، حین و پس از جوشکاری میی‌توان به محض ایجاد مشکل، آنرا ردیابی و همچنین از به وجود آمدن بسیاری از ناپیوستگی‌ها جلوگیری نمود. بدین ترتیب می‌توان هزینه‌های مربوط به تعمیر و اصلاح قطعات را به حداقل رسانید.